Εκεί που τα λάθη γίνονται επικίνδυνα...
Είναι αναμφισβήτητο πως ένας ανεπαρκής ή ακατάλληλος φωτισμός είναι ο πιο σίγουρος τρόπος να υποβαθμίσουμε οποιονδήποτε χώρο στο σπίτι μας. Θα εξαφανίσει σημαντικές λεπτομέρειες, θα αλλοιώσει χρώματα χαλιών, πινάκων και υφασμάτων, θα δημιουργήσει ανεπιθύμητες σκιές και παρασκιές, ενοχλητικές λαμπρότητες και γυαλάδες. Με δύο λόγια, θα κάνει να πάνε στράφι όλα όσα δαπανήσαμε για κατασκευή, έπιπλα, εξοπλισμό και διακόσμηση!
Αντίθετα, ένας σωστά μελετημένος και προσεκτικά σχεδιασμένος φωτισμός αναδεικνύει, αναβαθμίζει και κάνει ελκυστικούς τους χώρους μας, εξασφαλίζοντας μια άνετη και ευχάριστη "ατμόσφαιρα".
Υπάρχουν όμως χώροι σε κάθε σπίτι όπου ο αντίκτυπος ενός λανθασμένου φωτισμού δεν έχει μόνο αισθητικές συνέπειες. Ένας βασικός χώρος είναι η κουζίνα, όπου ο φωτισμός έχει τον πρωτεύοντα ρόλο στην ασφάλεια μας. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι θα βάλει τις ανάγκες του για ασφάλεια σε δεύτερη μοίρα, κάτω από τις αισθητικές του προτιμήσεις.
Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τους πιο σημαντικούς παράγοντες στο φωτισμό της κουζίνας.
Κουζίνα
Η κουζίνα είναι ο πιο επικίνδυνος χώρος του σπιτιού. Στατιστικά, τα περισσότερα οικιακά ατυχήματα συμβαίνουν μέσα σε αυτήν. Η χρήση κοφτερών μαχαιριών, το τρίψιμο σε τρίφτες, η ανάμιξη καυτών υλικών και το άνοιγμα κονσερβών μπορεί να γίνουν επικίνδυνες δραστηριότητες κάτω από φτωχό ή ακατάλληλο φωτισμό.
Η κουζίνα είναι χώρος εργασίας και πρέπει να φωτίζεται όπως όλοι οι χώροι εργασίας. Όχι σαν θέατρο, ή μουσείο, ή βιτρίνα, ή καθιστικό. Αφήστε την ομορφιά, την ατμόσφαιρα και τα φωτιστικά εφέ για άλλους χώρους μέσα στο σπίτι.
Δυστυχώς, σήμερα με την σποτομανία που επικρατεί, πολλοί άνθρωποι εκτίθενται εν αγνοία τους σε σοβαρούς κινδύνους, παρασυρόμενοι είτε από τη “μόδα”, είτε από τον μινιμαλισμό ή από διάφορους κατασκευαστές επίπλων κουζινών που ενσωματώνουν στα έπιπλα σπότς ελαφρά τη καρδία, με στόχο να κάνουν το προϊόν τους εντυπωσιακό και θελκτικότερο στα μάτια μας.
Λίγοι μπαίνουν στον κόπο να σκεφτούν ότι όποιος κατασκευάζει κουζίνες είναι ειδικός μόνο στα έπιπλα και όχι στον φωτισμό!
Τα σπότ είναι γενικά επικίνδυνο φωτιστικό στην κουζίνα! Σπότ σημαίνει σημείο και η κουζίνα δεν απαιτεί φωτισμό σημείων αλλά ομοιόμορφο γενικό και τοπικό φωτισμό. Τα σπότς είναι κωνικές δέσμες φωτισμού, και δημιουργούν περιοχές με περισσότερη και λιγότερη φωτεινότητα.
Επειδή το φως είναι αόρατο, αυτές οι διαφορές φωτεινότητας φαίνονται σαν “νησίδες” φωτισμού στο πάτωμα. Ωστόσο, οι διαφορές αυτές είναι πιο έντονες στο επίπεδο των ματιών μας, με αποτέλεσμα να υφίσταται συνεχής προσαρμογή της κόρης και αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όταν κόβουμε ή μετακινούμε κάτι ζεστό.Μοναδική εξαίρεση για περιορισμένη χρήση σπότς είναι η ύπαρξη πάσσου προς την κεντρική τραπεζαρία.
Η κουζίνα απαιτεί άπλετο και ομοιόμορφο γενικό φωτισμό, με συνιστώμενη στάθμη 250-300 lux. Οι προσφορότερες λύσεις είναι τα επαγγελματικά συστήματα άμεσου φωτισμού με λαμπτήρες LED ή τουλάχιστον δύο πλαφονιέρες άμεσου ή έμμεσου φωτισμού.
Ο γενικός φωτισμός πρέπει επίσης να βοηθά να βλέπουμε και μέσα στα ντουλάπια και στις κάθετες επιφάνειες των ηλεκτρικών συσκευών.
Επιπλέον, η κουζίνα απαιτεί επαρκή τοπικό φωτισμό πάνω από τους πάγκους εργασίας. Η συνιστώμενη στάθμη είναι 300-500 lux, που μπορεί εύκολα να επιτευχθεί με λάμπες LED τύπου linestra ή αντίστοιχα φωτιστικά γραμμικά φωτισιτκά σώματα κάτω από τα ντουλάπια.
Φωτισμός χρειάζεται και πάνω από τον νεροχύτη για σωστό πλύσιμο των λαχανικών και σκευών. Αν η κουζίνα περιλαμβάνει και καθημερινή τραπεζαρία, καλό είναι να υπάρχει κάποιο κρεμαστό φωτιστικό πάνω από το τραπέζι.
Σημειώστε ότι η ύπαρξη καλού φυσικού φωτισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι πλεονέκτημα μόνο όταν υπάρχει και καλός τεχνητός φωτισμός, για να εξισορροπείται η υπερβολική φωτεινότητα του ήλιου που μπαίνει από τα παράθυρα.
Τέλος, η δαπάνη που απαιτείται για τον σωστό φωτισμό της κουζίνας σας θα πρέπει να υπολογίζεται γύρω στο 15% του συνολικού κόστους της. Δεν είναι λογικό να προσπαθείτε να φωτίσετε καλόγουστα έπιπλα με ευτελή φωτιστικά.
Παναγιώτης Μαθιός
Σύμβουλος Φωτισμού
luceHabitat
*Η κεντρική ιδέα του άρθρου δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο περιοδικό ΚΑΤΟΙΚΙΑ το 1997 από τον Κώστα Μαθιό.